Over "van alles en nog wat en een beetje"
vrijdag 29 maart 2024

De leugen regeert weer eens

deleugenregeertHet beeld zoomt in op naambordjes van het appartementencomplex 'Seaport Beach Resort'. De voice-over vertelt dat het zo op het oog gewone naambordjes zijn, maar let eens op de namen! De naam Endstra staat bovenaan en daarmee is de toon van het journaalitem gezet.

Jachthaven Seaport Marina wordt via deze naam gekoppeld aan een grote politie-actie waarbij politie, douane, marechaussee en de Belastingdienst pleziervaartuigen controleren bij de sluizen van IJmuiden. Volgens de reportage kan geen enkele boot ontsnappen en worden ze allemaal binnenstebuiten gekeerd. Om het verhaal nog spannender en pakkender te maken, laten ze de burgemeester aan het woord over illegale bewoning en hennepplantage, wat allemaal leidt tot georganiseerde criminaliteit en “dat willen we in IJmuiden niet”.

Ik zit nog op zee als ik de eerste, geschreven, berichten lees over de actie. Ik ben samen met mijn man onderweg van Vlieland naar IJmuiden op ons zeiljacht Markiezin. IJmuiden is onze vaste ligplaats en we wonen aan boord. Volkomen legaal! Keurig ingeschreven bij de gemeente Velsen waar IJmuiden toebehoort. Omdat we nog zeker drie tot vier uur te gaan hebben, maak ik me geen zorgen over een invasie van de sterke arm. Tegen de tijd dat we de jachthaven aanlopen, is iedereen al naar bed. Ik maak me echter wel druk over de inhoud van de berichtgeving. Waarom iemand die al jaren niet meer onder de levenden is, gebruiken om een nieuwsitem spannender te maken? Het bekt zeker niet lekker als je gewoon vertelt: bij de sluizen van IJmuiden wordt momenteel een gecoördineerde actie gehouden door die en die om pleziervaart te controleren. Dat is geen nieuws denk ik. In elk geval geen nieuws dat de kijkers van het achtuurjournaal boeit. Koppel het aan vermeende criminaliteit en het is een ander verhaal. Maar niet noodzakelijkerwijs een verhaal dat waar is!

Ik doe navraag in de jachthaven bij de buren die de hele dag aanwezig zijn geweest. Zij hebben twee douanebootjes gezien, maar dat is niks bijzonders. Dat is vrijwel dagelijkse kost. De echte actie heeft plaatsgevonden bij de sluizen van IJmuiden. Om precies te zijn: bij de Kleine- en de Zuidersluis. En dan vooral aan de kant van het Noordzeekanaal. Deze manier van controleren gebeurt zo goed als elk jaar wel een keer. Net als dergelijke acties aan de grens, of bij caravans en campers, of bij Schiphol. Maar die zijn niet te koppelen aan een naam die onuitwisbaar verbonden is met criminaliteit. En dus veel minder interessant voor journalisten. De vraag is wat controle van pleziervaartuigen te maken kan hebben met de situatie in de vissershaven van IJmuiden. Mijns inziens: niets! De burgemeester doelde dan ook echt op het gebied rondom de vissershaven en niet op de jachthaven. Onduidelijk blijft hoe de problemen daar veranderen door controle van pleziervaart.

En dan ontstaat bij mij de vraag: 'Wat is er echt waar in de journalistieke berichtgeving?'

Laat een antwoord achter